2. Eerlijke kansen voor alle Oldambtsters

2.1 Werk

Werk is meer dan het hebben van een baan. Met eerlijk werk tegen een fatsoenlijk salaris bouw je aan een goed bestaan. Maar werk is ook de manier om in verbinding met anderen te leven, bij te dragen aan de maatschappij en jezelf te ontwikkelen. In onze regio staan echter nog steeds teveel mensen aan de kant.

Afstand tot de arbeidsmarkt

Voor mensen voor wie het niet mogelijk is om te werken in een reguliere baan werken we samen met ondernemers, gemeenten, welzijns- en zorginstellingen en bedenken we oplossingen op maat. Mensen met een beperking moeten volwaardig mee kunnen doen in Oldambt. Dat kan alleen als de overheid daarbij ondersteunt. Afeer is voor Oldambt en de regio hét punt waar scholing, arbeidsvraag en aanbod bij elkaar komen en dit is dan ook de plek waar een betere aansluiting gerealiseerd moet worden. We zien maatwerk als belangrijkste succesfactor. Kans op werk kun je vergroten met een gerichte opleiding (toegespitst op vaardigheden en talenten). We zijn trots op de prestaties van Afeer in de afgelopen jaren en zullen er op toezien dat ze deze prestaties blijven leveren.

Vrijwilligerswerk

In onze gemeente zijn er veel vrijwilligers. Mensen die met hart en ziel klaar staan voor een ander, zonder hier iets voor terug te verwachten. Dit koesteren wij. Waar wij kunnen zullen wij vrijwilligers ondersteunen en ontlasten. Zij vormen immers het cement van onze samenleving.  Vrijwilligerswerk mag nooit als vervanging dienen voor reguliere banen. Wij zullen er dan ook op toezien dat vrijwilligerswerk niet leidt tot verdringing op de arbeidsmarkt.

Profiteren van de groei van bedrijvigheid

De afgelopen jaren is het werkloosheidspercentage in Oldambt flink gedaald, van 8,7% in 2014 naar 4,3% in 2020. Dit is een prestatie waar we als PvdA erg trots op zijn. Toch zitten nog teveel mensen zonder werk. Uitgangspunt van onze inzet is om iedereen een eerlijke kans op werk te bieden. We blijven voor iedere baan vechten! De PvdA wil dat onze gemeente een ondernemende gemeente is. Bedrijven staan inmiddels te springen om zich in Oldambt te kunnen vestigen. Het mag, wat de PvdA Oldambt betreft, niet zo zijn dat de Oldambtsters hier niks van merken. Daarom zullen wij ons blijven inspannen om zoveel mogelijk Oldambtsters aan de slag te

krijgen bij bedrijven binnen onze gemeente en in de regio. Dit geldt te meer nu steeds meer bedrijven staan te popelen om zich te kunnen vestigen in onze gemeente.

Concreet betekent dit dat we, waar nodig, moeten blijven inzetten op omscholing. Daarnaast moet de gemeente in gesprek blijven met onze bedrijven om werkzoekenden te verbinden aan beschikbaar werk. In beide gevallen is Afeer de aangewezen organisatie om dit te bewerkstelligen.

Vestigingsklimaat

We zijn blij dat het gunstige vestigingsklimaat en de inspanningen van het ondernemersloket in Oldambt zijn vruchten afwerpt. Dit levert meer werkgelegenheid op. Maar we mogen ook kritisch zijn bij vestiging: Er moet sprake zijn van wederkerigheid. Kijkende naar het innovatieve, groene en duurzame karakter van de bedrijven en beschikbare arbeidsplaatsen voor moeilijk plaatsbare medewerkers.

Ook is het van belang goed te kijken naar de inpasbaarheid van grotere bedrijven, mede in relatie tot hun (schone) energiebehoefte. We willen alle opties voor optimalisatie voor bedrijventerreinen op tafel: we zien nog onbenutte ruimte en kavels met leegstaande of sterk verwaarloosde panden op bestaande terreinen. Hiervoor willen we een ‘rotte kiezenbeleid’: De gemeente gaat samen met de eigenaren kijken hoe deze ruimte zo goed mogelijk kan worden benut en de uitstraling van de terreinen voor alle ondernemers weer wordt verbeterd. Uitbreiding van bedrijventerreinen is bespreekbaar in het licht van een daadwerkelijke plus op werkgelegenheid, maar niet tegen elke prijs. Omwonenden betrekken we vroegtijdig bij plan- en besluitvorming.

Toerisme

Toerisme is een andere sector die in Oldambt bloeiende is. Meer mensen ontdekken de schoonheid van het gebied en kiezen voor kort- en langdurende bezoeken aan de gemeente. Rust, historie en unieke landschappen vormen het decor voor deze opbloeiende interesse in het gebied. Toerisme biedt dan ook nieuwe kansen op het gebied van bedrijvigheid en werkgelegenheid. We zullen als PvdA deze ontwikkeling dan ook blijven aanjagen. Dit hebben we afgelopen jaren gedaan door infrastructurele projecten binnen de gemeente te ondersteunen. De versterking van de fiets- en wandelroutes rondom Blauwestad en de daaruit voortvloeiende verbindingen met andere kernen en gebieden in onze gemeente juichen wij toe. We moeten er de komende jaren voor zorgen dat deze verbindingen geoptimaliseerd worden. Oldambt heeft immers meer schoonheid te bieden dan het Oldambtmeer. Denk bijvoorbeeld aan natuurgebieden als de Tjamme en Reiderwolde, onze stadsparken en het historische centrum en de polderdijken.

Actiepunten werk

• Zoveel mogelijk Oldambtsters in onze gemeente en de regio aan het werk
• Afeer actief ondersteunen en aanjagen vanuit de controlerende functie van de gemeente. Concreet betekent dit dat we jaarlijks zullen controleren of er een goede koppeling is tussen het onderwijs- en omscholingsaanbod en tussen werkzoekenden en beschikbare vacatures
• Maatwerk als belangrijkste succesfactor voor het zetje naar werk
• Vrijwilligers koesteren en ondersteunen waar nodig, maar verdringing op de arbeidsmarkt tegengaan
• Rotte kiezen beleid voor bestaande bedrijfsterreinen om de ruimte hier goed te benutten en de uitstraling in zijn geheel te verbeteren
• Wederkerigheid bij het vestigingsbeleid voor nieuwe bedrijven, bedrijven moeten een bijdrage leveren aan de gemeente, zowel op het gebied van inpasbaarheid en werkgelegenheid
• Uitbreiding van bedrijventerreinen is bespreekbaar in het licht van een daadwerkelijke plus op werkgelegenheid, maar niet tegen elke prijs
• Benut en promoot de toeristische aantrekkingskracht van het Oldambt

2.2 Onderwijs

Onderwijs vormt de basis van een goed bestaan. We willen laaggeletterdheid en leerachterstanden zo vroeg mogelijk voorkomen en bestrijden. Op deze manier willen

wij voorkomen dat onze kinderen op latere leeftijd te maken krijgen met problemen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Door belemmeringen zo vroeg mogelijk weg te nemen, scheppen we de mogelijk voor onze jongeren om hun toekomst op eigen wijze vorm te geven.

Regio Deal Oost-Groningen

We zijn erg blij met de komst van de verrijkte schooldag van de Regio Deal Oost-Groningen. Als PvdA hebben we hard gestreden voor de komst van de Regio Deal, en daar zien we nu de eerste vruchten van.

Met de verrijkte schooldag voorkomen we dat de plek van je weg bepalend is voor de kansen die je in het leven krijgt. De verrijkte schooldag maakt in en rond de schooltijden meer werk van bewegen, gezonde voeding, natuureducatie, wetenschap en techniek, cultuur, welzijn en de toekomstige arbeidsmarkt. Het betreft aandachtsgebieden die naast het reguliere onderwijsprogramma kinderen versterken in hun persoonlijke ontwikkeling en vaardigheden. Wij zullen er de komende jaren hard aan werken om dit project te behouden voor de gemeente.

Een ander project binnen de Regio Deal is het onderwijsconcept Route Rubicon. Dit onderwijsconcept biedt voortijdige schoolverlaters (vsv’ers) en dreigende vsv’ers de gelegenheid om in een aangepast traject hun startkwalificatie te behalen. Er zijn

inmiddels twee groepen van Route Rubicon in de gemeente Oldambt. Hiermee willen we ervoor zorgen dat niemand aan de zijlijn komt te staan.

Uitbreiding bestaand onderwijsaanbod, onderzoek naar hbo-opleidingen

De PvdA staat voor goed bereikbaar en kwalitatief goed onderwijs. Alle inwoners van Oldambt moeten de mogelijkheid hebben zich verder te ontwikkelen. De basis daarvoor is het onderwijsaanbod in de eigen gemeente. In Oldambt is er sprake van een breed onderwijsaanbod en de PvdA wil er samen met de onderwijsinstellingen voor zorgen dat dit zo blijft, waar mogelijk beter gaat passen en het liefst nog wordt uitgebreid. We zijn trots op het brede aanbod aan MBO-opleidingen in het Oldambt. Ter aanvulling van het bestaande onderwijsaanbod willen wij onderzoeken of het mogelijk is om hbo-opleidingen naar onze gemeente te halen. Deze hbo-opleidingen moeten gericht zijn op de potentiële lokale arbeidsmarkt. Hierbij kan gedacht worden aan agrarische opleidingen, zorgopleidingen of opleidingen die gericht zijn op hernieuwbare energie. Door hbo-opleidingen toe te voegen aan ons onderwijsaanbod hopen we meer jongeren te behouden en aan te trekken. Daarnaast kan de aanwezigheid van dergelijke opleidingen een versterkende werking hebben op de lokale economie.

Toegankelijke en veilige leeromgeving

Voor het bieden van zekerheid op ontwikkelingskansen mag er geen drempel zijn om deel te kunnen nemen aan het onderwijs. Onderwijsinstellingen moeten voor eenieder toegankelijk zijn en een veilige leeromgeving bieden. Sociale uitsluiting en pesten worden tegengegaan. Maar onze kinderen moeten ook op een verkeersveilige manier op school kunnen komen. We willen dat de gemeente samen met de scholen gaat bekijken, hoe het nog veiliger kan. Knelpunten in- en om school worden gezamenlijk opgelost.

Onderwijshuisvesting

De gemeente is verantwoordelijk voor onderwijshuisvesting. Wij vinden het belangrijk dat onze kinderen in een prettige, veilige en gezonde omgeving onderwijs krijgen. De PvdA wil een duidelijke planning voor het moderniseren van bestaande huisvesting en het bouwen van nieuwe onderwijshuisvesting. Hiermee voorkomen dat we voor verrassingen komen te staan. Daarnaast bieden we een duidelijk perspectief aan ouders en leraren.

Actiepunten onderwijs

• Verdere verbetering in de afstemming van het lokale onderwijsaanbod op de lokale arbeidsmarkt, maak het onderwijs klaar voor de toekomst
• Versterken van de persoonlijke ontwikkeling en vaardigheden van leerlingen door behoud verrijkte schooldag
• Behoud Route Rubicon om voortijdige schoolverlaters te voorkomen
• Versterken bestaand onderwijsaanbod en mogelijkheden onderzoeken om hbo-opleidingen naar de gemeente te halen
• Blijven inzetten op toegankelijke en veilige leeromgevingen
• Duidelijke planning voor moderniseren van bestaande onderwijshuisvesting en het bouwen van nieuwe onderwijshuisvesting

2.3 Armoedebestrijding en schuldhulpverlening

Er zijn in onze gemeente nog teveel mensen die moeten rondkomen van een laag inkomen. Hierdoor is ook de armoedeproblematiek groot wanneer je dit vergelijkt met andere gemeentes in Nederland. Nog schrijnender is dat relatief veel kinderen in de gemeente Oldambt opgroeien in armoede, in 2018 betrof dit 11% van onze kinderen. Wat de PvdA Oldambt betreft is dit onacceptabel. Armoede en schuldenproblematiek gaan vaak hand in hand. Schuldenproblematiek heeft een versterkende werking op problemen die al aanwezig zijn bij onze inwoners. Daarom hebben wij er keihard voor gestreden om de armoede- en schuldenproblematiek terug te dringen, dit zullen we dan ook blijven doen.

Armoedebestrijding

Het krachtigste middel om armoede te voorkomen is werk. Door werk zijn de Oldambtsters in staat om zelf vorm te geven aan hun toekomst, zonder zich continu druk te hoeven maken over hun financiële situatie. Daarom krijgt het thema werk een belangrijke eerste plek in ons programma. Dit neemt niet weg dat er desondanks nog steeds sprake kan zijn van armoede, zelfs wanneer een gebrek aan een baan geen probleem is. Armoede raakt iedereen in een gezin, maar vooral kinderen. Om hen zoveel mogelijk te ontzien en een eerlijke kans te geven blijven wij inzetten op projecten en regelingen die de gevolgen van armoede onder kinderen willen verkleinen. Samen voor alle kinderen in Oldambt is een samenwerking tussen gemeente Oldambt, Stichting Leergeld Zuid-Oost Groningen, Jeugdfonds Sport & Cultuur Groningen, Stichting Jarige Job en Nationaal Fonds Kinderhulp. Met deze samenwerking kunnen kinderen van ouders met een laag inkomen gewoon mee blijven doen aan sport, muziekles of schoolreisjes. Van financiële uitsluiting van kinderen mag volgens de PvdA nooit sprake zijn.

Maar we zien dat niet iedereen die dit nodig heeft er ook gebruik van maakt. Mensen weten vaak niet welke hulp er is of begrijpen de regelingen niet. Soms sluit de regeling niet aan bij de werkelijke behoefte en is aanpassing nodig. Soms schaamt men zich om hulp te vragen, zelfs als de nood hoog is. Mensen willen regie over hun leven houden en doen hun uiterste best om op eigen kracht weer financieel zelfredzaam te worden. De hulpvraag stellen ze dan liever niet. Daarom wil de PvdA dat contact met de gemeente eenvoudig en persoonlijk is. Ook willen we dat de gemeente er alles aan doet om de informatievoorziening verder te verbeteren.

Aanpakken generatie-armoede

Helaas zien we dat armoede vaak van generatie op generatie doorzet. Om de ontwikkeling van armoede in de gemeente Oldambt dan ook een halt toe te roepen is het belang om onze kinderen de kansen te geven op een betere toekomst. Dit betekent dat we onderwijsachterstanden zo vroeg mogelijk inhalen, problemen in gezinnen vroeg signaleren en aanpakken en ongelijkheid zoveel mogelijk bestrijden. Op deze manier wordt de situatie voor onze inwoners stap voor stap verbeterd. Dit vereist geduld, samenwerking en tijd. Als PvdA zijn er echter van overtuigd dat we met de juist aanpak de negatieve spiraal van generatie-armoede kunnen doorbreken.

Onderzoeken doelgroepenfonds

Er zijn ook doelgroepen die buiten de boot vallen wanneer het gaat om armoedebestrijding. Gedacht kan worden aan een ouder iemand die graag een lidmaatschap van de bibliotheek zou willen hebben, maar hier niet de middelen voor heeft. Deze persoon kan geen aanspraak maken op de bestaande fondsen en maatregelen. Wij willen dan ook onderzoeken welke doelgroepen op dit moment niet in beeld zijn wanneer het gaat om armoedebestrijding. Wanneer nodig willen we dat ook deze mensen de mogelijkheid krijgen om, ondanks hun financiële situatie, mee te kunnen doen in de gemeente Oldambt. Hierbij kan gedacht worden aan een doelgroepenfonds waarmee de eerder genoemde persoon zijn lidmaatschap van de bibliotheek kan betalen.

Schuldhulpverlening

Schulden kunnen een rem zijn op iemands bestaan. Het hebben van schulden werkt verlammend. Het perspectief van mensen wordt verkleind tot het kunnen betalen van de rekeningen aan het einde van de maand. Wij blijven ons inzetten om schulden zoveel mogelijk te voorkomen en weg te nemen.

Hiervoor hebben we in de afgelopen vier jaar al belangrijke stappen gezet. Zo is op initiatief van de PvdA ‘STAP Oldambt’ tot stand gekomen. Bij STAP Oldambt worden Oldambtsters geholpen met alle geldvragen. Bijvoorbeeld wanneer er een belangrijke verandering in iemands leven is geweest. Iemand raakt zijn baan kwijt of ligt in scheiding.

Bij STAP Oldambt kijkt een vrijwilliger samen met inwoners wat er nodig is om hen verder te helpen. Hierbij werken verschillende instanties samen om zo een maatwerkoplossing te kunnen bieden. Wij willen STAP Oldambt structureel gaan financieren, zodat we de schuldenproblematiek in onze gemeente bij de kern kunnen aanpakken. Daarnaast willen wij de achterliggende vrijwilligersorganisaties hogere subsidies toekennen wanneer gemotiveerd blijkt dat zij dit nodig hebben om hun taken op een goede manier te kunnen uitvoeren. Uiteraard blijven wij bij zware schuldenproblematiek doorverwijzen naar de Volkskredietbank (VKB). Zij hebben de vaardigheden en middelen om deze zware problematiek aan te pakken en op te lossen.

Binnen het Toukomstproject ‘kansen voor kinderen’ wordt er maatwerk binnen enkele tientallen gezinnen verricht. We zien hierin een kansrijke methode om generatie-armoede te doorbreken.

Bijverdienen in de bijstand en het basisinkomen

De PvdA is voorstander van bijverdienen in de bijstand. De afgelopen jaren is er landelijk veel aandacht geweest voor bijstandsgerechtigden die keihard werden aangepakt voor het ontvangen van kleine giften of bijverdiensten. Wat de PvdA betreft is dit buiten proportie en niet te accepteren. Daarom heeft de PvdA ermee ingestemd dat uitgezocht gaat worden of het mogelijk is dat bijstandsgerechtigden tot een maximum mogen bijverdienen of giften mogen ontvangen, zonder dat zij hiervoor gestraft worden. Daarnaast willen wij dat de gemeente gaat onderzoeken of het mee kan doen aan experimenten die gericht zijn op het invoeren van een universeel basisinkomen. Hierdoor kunnen we beter begrijpen wat de mogelijke effecten van een universeel basisinkomen zijn.

Actiepunten armoedebestrijding en schuldhulpverlening

• Pal blijven staan voor het bestrijden van armoede
• Verbeteren toegankelijkheid en informatievoorziening over bestaande middelen voor armoedebestrijding
• Leren van Toukomst ‘Kansen voor kinderen’ -project om generatie-armoede te doorbreken
• Onderzoeken doelgroepenfonds om armoedebestrijding verder uit te bouwen
• STAP Oldambt structureel gaan financieren
• Mogelijkheden onderzoeken voor het bijverdienen in de bijstand
• Meedoen aan experimenten op het gebied van een universeel basisinkomen