Huishoudelijke Hulp

U zult het vanochtend in de krant hebben gelezen of via andere media op de hoogte zijn: De aanbesteding van de huishoudelijke hulp in Oldambt is stopgezet. Het contract met de huidige zorgaanbieders wordt met een half jaar verlengd.

Deze beslissing van ons college volgt op een aantal stormachtige politieke weken, die starten met de beslissing van Oosterlengte om zich niet in te schrijven voor de aanbesteding en dreigde haar 280 betrokken medewerkers te ontslaan.

Deze mededeling zorgde voor enorme onrust onder medewerkers en cliënten. Medewerkers zijn onzeker over hun baan en inkomen. Veel cliënten zijn gehecht aan hun eigen hulp, die ze vertrouwen en vaak al jaren kennen. Het zien en aanspreken van een vertrouwd gezicht is voor velen essentieel voor hun welzijn.

Het halve jaar uitstel betekent een time-out, maar is uiteraard nog geen oplossing. We hebben nu de tijd om ons zorgvuldig te bezinnen op onze sociale agenda ten aanzien van huishoudelijke hulp. Een groot deel is in deze collegeperiode al gerealiseerd en we zijn vastberaden deze te volbrengen, ook op het stuk werkgelegenheid .

Onze opdracht was en blijft, ervoor te zorgen dat iedere inwoner de zorg krijgt die hij nodig heeft. Daarbij willen we tegelijkertijd de werkgelegenheid zo maximaal als mogelijk borgen. Willen we deze opdracht realiseren, dan zullen we ook moeten borgen dat we alle oplossingen zorgvuldig bekijken. En dan komt het moeilijkste: ervoor zorgen dat onze prioriteiten en oplossingen in de begroting zijn geborgd. De rekening hiervan willen we immers niet bij de inwoners neerleggen!! Daarin zijn we steeds volstrekt helder geweest.

Een groot deel van deze agenda is gerealiseerd:

• Oldambt vraagt als 1 van de weinige gemeentes geen eigen bijdrage voor huishoudelijke hulp. Hiervoor hebben we ruimte gemaakt in de begroting.
• Het aantal uren te ontvangen zorg is voor cliënten gelijk gebleven. Hier wordt in het land fors op bezuinigd. Ons college vond hiervoor eveneens ruimte in de begroting.

En dan het punt werkgelegenheid. Hierop focuste zich de laatste weken de discussie. Het is een niet eenvoudig te leggen stukje van de puzzel. In de aanbesteding is het betalen van fatsoenlijk loon geborgd. Dus uitbetaling volgens de CAO, ook als er een akkoord is over loonsverhoging (het FNV is niet akkoord, andere bonden al wel)

Het tarief is tussentijds aangepast, vooruitlopend op een nieuw akkoord waarover Minister Asscher op dit moment nog in gesprek is met de bonden.

Het werk blijft, maar of het voor hèn blijft is afhankelijk van de inspanning die de gemeente verricht in de onderhandelingen met een nieuwe werkgever.

Het opnemen van een bepaling in de aanbesteding waarin ‘werk over, mens over’ wordt gegarandeerd is een veel geopperde oplossing. Dit lijkt het ei van Columbus, maar als je realistisch kijkt levert dit voor cliënten en medewerkers niet de ‘baangarantie’ waarnaar gezocht wordt.

Ten eerste, omdat van zo’n bepaling de juridische houdbaarheid niet te garanderen is. Dus als achteraf blijkt dat het niet mag staan we alsnog met lege handen. Dit risico is zeer groot en hiervoor hebben we dus niet willen kiezen. Ten tweede, omdat het bij ‘werk over, mens over’ voor de cliënten niet zeker is, dat ze dezelfde medewerker krijgen. De nieuwe werkgever gaat over de verdeling van werknemers over cliënten, waarbij we er op rekenen dat deze nieuwe werkgever de relatie tussen cliënt en medewerker zwaar meeweegt.

Verder bepaalt de cliënt zelf, welke zorgaanbieder hij kiest. Als de cliënt hecht aan de relatie zal hij de zorgaanbieder kiezen, waar zijn vaste hulp gaat werken. Maar welk risico leggen we daarmee bij de werkgever, die zijn personeel moet kunnen blijven betalen, dan neer? De werkgever zou via de bepaling alle werknemers over moeten nemen, maar krijgt niet gegarandeerd het werk. Hierbij lopen we dus het risico, dat deze werkgever vervolgens omvalt en er een nieuw (en mogelijk groter) probleem ontstaat. Dit probleem raakt dan ook iedereen, niet alleen medewerkers.

Deze bepaling werkt wel als het ene bedrijf verdwijnt en een ander bedrijf de gehele dienstverlening overneemt. Dit hebben we gezien bij TSN en dit is vrijwel zonder klachten verlopen.

Het college had al benoemd dat ze het toezicht op de inspanningsverplichting om de overname van personeel zo goed mogelijk te laten verlopen, volledig op zich neemt.

De motie van D66, zoals ie er op dat moment lag,  kon de PvdA niet steunen. Op technische grond (een wijziging in de aanbesteding zelf) kon de aanbesteding namelijk niet gestopt worden. Dit zou grote nadelige consequenties hebben (bijvoorbeeld claims van meedingende aanbieders).  Het feit dat we op zoek willen naar alternatieven, op basis van politieke of maatschappelijke moverende redenen, biedt wel de juiste grond om de aanbesteding te stoppen.

Maar gezien de onrust en onze vaste wil om onze sociale agenda te voltooien, nemen we nu de tijd om naar een andere oplossing te zoeken.

We hopen dat u met ons mee wil denken en ons steunt in onze opdracht.